sábado, 28 de noviembre de 2009

O músculo financieiro de Galicia

Levan días coa cantarela da fusión entre as dúas "caixas" en Galicia. O problema é de alto calado e trasfondo para todos nós, non hai máis que escoitar tóda-las conversacións na carnicería, pescadería, nos bares, etc ... ¡non se fala doutra cousa!.
No mentireiro leín o seguinte: "Es el músculo financiero de Galicia lo que está en juego. Si las dos entidades se suman Galicia se fortalecerá". 
¿Cál será o fondo da cuestión?. Están facéndonos creer que se trata de unha loita política norte-sur, A Coruña contra Vigo, o Celta contra o Deportivo ... qué é unha loita de partidos políticos entre BNG, PP e PSOE, metidos nos consellos de administración de amba-las dúas caixas galegas ...  Eu non teño moita idea de economía, pero penso que os tiros van por outro lado distinto. O tema máis ben penso que é que, nin Caixa Galicia nin Caixa Nova teñen unha boa xestión nas súas entidades, é decir, as dúas estan ó borde da banca rota debido ás súas nefastas inversións, e nestes tempos difíciles o que está a piques de suceder é que si non se crea  unha entidade máis competitiva, fusionándose entre elas, frente ás outras nacionáis tanto unha como a outra  veránse abocadas a fusionarse con entidades de fora para poder sobrevivir. Si esto sucedera se acabaría o chollo para os partidos rexionales galegos ...
Unha vez máis babilonia xoga co noso diñeiro e, mentras éles non deixan de cobrar os seus pingües beneficios, cando as cousas saen mal, temos que sacálos nós do lío en que se meteron éles.
O seguinte debería ser  que as tres universidades (de momento) se fusionaran, e logo que en cada pobo de Galicia só hubera unha asociación de comerciantes, ou de mexilloeiros, unha sóa comisión de festas, etc. 


Buceando en YouTube encontréi este video que me parece cojonudo


sábado, 14 de noviembre de 2009

La Voz


José “Pucho” Boedo (1928-1986) fue un cantante  mito de la música gallegaNació en el barrio Ventorrillo de La Coruña, en 1928. Era hijo de Xosé Boedo, miembro de la C.N.T., asesinado en el 36, cuando Pucho tenía nueve años. Un año después su hermano José Antonio Boedo Núñez era también fusilado. Otro hermano, Manuel Boedo, con sólo dieciseis años, consiguió huir. Con el tiempo se reencontrarían los dos hermanos.
A finales de los cuarenta empezó a cantar , ganó un concurso radiofónico y fue fichado por la orquesta Los Trovadores, de Alfonso Saavedra. Todos quedaron emocionados con su voz. Se hizo profesional, al principio con este grupo, y después con Los Satélites. Con ellos viajó a Venezuela, la primera vez que una orquesta gallega cruzaba el Atlántico. Al regresar de su vuelta por América, Los Satélites traerían a la verbena el poder de la música tropical, veinte años antes de que en Nueva York se inventase la palabra salsa. Pucho, mientras tanto, se quedó en Venezuela.
Volvió para juntarse de nuevo con Los Trovadores, que tocaban en Madrid en invierno. Con ellos, grabó los primeros discos. Pero sería a partir de su incorporación a  Los Tamara, llamado por Prudencio Romo, cuando se haría popular y llegaría a ser, como se dice en el documental en su honra: “El crooner del fin del mundo”. Cantó boleros, rancheras, jotas,  tangos, canción italiana y merengues. Actuó en el Olimpia de Paris,  compartiendo escenario con  Charles Aznavour y  Jacques Brel. En Suiza, entre las comunidades de emigrantes, su voz protagonizó el renacimiento de la canción en gallego. Le puso música a los versos de  Curros Enriquez, Celso Emilio Ferreiro y Rosalía de Caastro
Los años de púrpura duraron hasta 1976, año en que dejó  Los Tamara  por padecer de problemas renales. 

Pucho Boedo tenía una personalidad desbordante, y ya no sólo cuando cantaba, sino también cuando se bajaba del escenario y se ponía a la altura del resto de los mortales. El rockero  Miguel Ríos, uno de sus mejores amigos durante su periplo madrileño, decía de él que era un “atleta de la noche” y, en “Un crooner na fin do mundo”, confiesa que seguir su ritmo de galopadas noctámbulas le resultaba en ocasiones totalmente imposible: se acostaba a la hora en la que los obreros acudían a sus puestos de trabajo y, sin embargo, esa misma noche, su voz no se resentía en absoluto.


Al margen del aspecto físico, no cabe duda de que su enfermedad, una insuficiencia renal, supuso un durísimo golpe moral para Pucho Boedo. En 1976 todavía no existían en Galicia las máquinas de las diálisis, pero Boedo tenía muchos amigos y uno de ellos, el ex futbolista Amador, propietario del restaurante “Casa Galega” en Palma, le recibió con los brazos abiertos en Mallorca, donde el hombre de la “voz dorada” residió cuatro años.

De nuevo en Galicia, Pucho Boedo era consciente de que no le quedaba mucho tiempo en este mundo, pero aún así canto todo lo que pudo y más, y, sobre todo, apuró la vida hasta el final. Dicen que “O vello e o sapo”, con letra del poeta Curros Enríquez, era su canción preferida: fue la última que interpretó aquel fin de año. Se fué en el año 1986.


El misterioso grupo de Santiago de Compostela  Los Miserables rindió homenaje a La Voz en su tema titulado "Tú no eres un Pucho Boedo" . El tema fué compuesto en el  tiempo en que Pucho ya estaba muy mal, pasaba más tiempo en el hospital que en casa





Tú no eres un Pucho Boedo Los Miserables 1985)

Siempre quieres llegar el primero
Recurres a la gente sólo por dinero
Pierdes el tiempo bebiendo en las barras
Comiéndote el mundo sólo de palabras
Te interesas por posturas políticas
Que nunca sabes justificar

Por eso tú no eres un Pucho Boedo

Pisas fuerte sin ningún cuidado
Los clavillos que luces te mantienen enclavado
Sigue adelante, hazte otro cacharro

Por eso tú no eres un Pucho Boedo
Tú no eres un Pucho Boedo

El está cojo, pero puede saltar
Sin pulmones, pero puede cantar
Nacido para perder
Él sí es Pucho Boedo

Está cansado, pero puede amar
Está hundido, pero puede flotar
Nacido para perder
Él sí es Pucho Boedo

Pucho Boedo!! ... Pucho Boedo!!
Pucho Boedo!! ... Pucho Boedo!!

miércoles, 11 de noviembre de 2009

O tema do idioma ... e aljo máis

¿Cal é a diferencia entre :"El número de parados subió en Galicia más del 50 % en un año, hasta los 162.700 desempleados" ou, dito doutra forma: "O número de parados subíu en Galicia máis do 50% nun ano, ata os 162.700 desempregados"...

Gustaríame moito falar do tema do idioma, máis ... a verdade ... ¡ no me apetece nadita !. Unha imaxe vale máis que 1000 palabras !
Políticamente falando (incorrectamente por suposto) temos representantes nacionalistas no parlamento que están a traballar por una Jalisia millor, por si lles vale ahí van algúns consellos para consejir pouco a pouco una carrañita más !!...

Many rivers to cross ...

YouTube matou á estrela da TV. 
O personaxe "Tojeiro" ten case que o seu propio espacio. Frases lapidarias como "mécharon droja en el cocacau", ou "secrificio", "en compló, pa revolver", "prustitación" o "dinero mucho mejor", confirman a este personaje como un gran generador de recursos

Asercándome a la puerta me dijo: "Te fendo de arriba abajo, pero en ves de fenderme a min fendió a la moto".
Hay que hablar claro. Las cosas son claras, que non quiero nin hablar contra uno nin contra otro ...
¡ Eran voses que no eran de este mundo ...!

Dios mio querido !, ¡ moitos ríos nos quedan ainda por remontar! 

martes, 10 de noviembre de 2009

Novena de Difuntos

O afamado Alfonso Daniel (1886, Rianxo - 1950, Buenos Aires), no seu libro "Cousas", relata dunha maneira moi aguda o ámbito de difuntos, ánimas, aparecidos, etc. 


Dí así:


" Na noite da derradeira novena de difuntos a Eirexa estaba inzada de medos. En cada vela escentilaba unha ánima e as ánimas que non cabían nas velas acesas acochábanse nos currunchos sombrizos e dende alí fitaban ós rapaces e facíanlle carantoñas.
Cada luz que o sacristán mataba era un ánima acesa que se desfacía en fíos de fume, e todos sentíamolo bafo das ánimas en cada vela que morría.
Dende entón o cheiro da cera traime a lembranza dos medos daquela noite.
O abade cantaba o responso diante dunha caixa chea de ósos e no intre de finalo "paternóster" daba comenzo o pranto. Catro homes adiantábanse apartando mulleres enlouquecidas de door e cunha man erguían o ataúde e coa outra enpuñaban unha facha.
A procesión tiña o remate no osario do adro. Os catro homes levaban o ataúde pendurado arrentes do chan e a facha deitada pingando cera por riba dos ósos.
Detrás seguía o enxamio de mulleres ceibando laídos abrouxadores, moito máis arrepiantes que os do pranto nun enterro de afogados. E si as mulleres carpían, os homes esbagullaban calados.
Naquela procesión todos tíñan por quén chorar e todos choraban. E aínda choraba Baltasara, unha rapaza criada pola caridá de todos, que aparecera dentro dun queipo, ó carón dun cruceiro, que non tiña pai nin nai, nin por quén chorar: máis ela foi collida polo andacio do pranto e tamén se desfacía carpindo con tódolosfolgos.


Camiño das casas unha veciña inqueríu á rapaza:

__  ¿Por quén chorabas, Baltasara?

I ela dixo, saloucando:

__ ¿O non ter por quén chorar parécelle pequena desgracia, señora?  "

Bautismo anticipado

Era unha noite de cans no derradeiro sábado do mes de novembro do ano 1971. O meu primo "Menoto" iba para casa a eso das 23:45 da noite na súa "Bultaco" de 4 tempos (lémbrome que tiña unha pegatina co símbolo "hippie" que poñía: "Fate l'Amore, non la Guerra"). De repente a moto paróuselle xusto ó tomar a curva para coller a Ponte de San Antonio. Baixóu, sacou a ferramenta da moto e dispúsoxe a sacar a buxía para limpala; logo volveu a colocála e escomenzou a chover de maneira torrencial. As luces da ponte non funcionaban e só se notaba a luz da moto, que non daba alumbrado moitos metros xa que a luz do faro reflexaba na grande cantidade de choiva que estaba a caer. De repente, asustoulle unha man por detrás do hombro. Era un home que non dixo nada, mais que sinalar a debaixo da ponte e indicarlle que lle acompañara. Douse da conta de que ó outro lado da ponte había outra persoa, como facendo guardia, e debaixo da Ponte había xente e a luz dun candil. O home díxolle ó oido :

- "Por favor, sé alma cristian e bautiza un neno no vientre da súa nai". 

O Menoto empezou a correr cara a moto e, en menos de 5 minutos, encendéuna, cruzou a ponte e chegou á casa, cando normalmente tardaba dende aquel sitio uns 15; coma si se perseguira a guardia civil ! ...

Eu xa lle escoitara á miña aboa alguhna historia do que ela chamaba o "bautismo pagano". É frecuente nas creenzas populares que, cando a unha muller se lle morren os fillos antes de nacer, xa sexa no vientre materno ou ós poucos días de nacer, debe de bautizalo antes de nacer nunha ponte, e seguindo un ritual, do que forma parte fundamental a primeira persoa que, antes das 12 da noite pase pola ponte . Eso foi o que lle pasou ó meu primo.


Hai na literatura galega moitas historias relacionadas co "bautismo anticipado", por exemplo ésta de Rosalía de Castro:

" ... ____ Pró, ¿qué queredes que faga?, 
bautizar o neno ou nena que Dios e María Santísima  e San Benito lle dean;
pois dous que toubo morreron, e pra que non teña pérda
dest'outro hai que bautizalo un ponc'antes d'a nacéncia.
Un sábado com'e hoxe, por quén pase, vaya ou veña
o ponte, das doce en punto, a badalada-primeira.
Non houbo xa máis remedio, e fomos as escaleiras
do ponte e preto do río collín auga c'a tal meiga
Fíxenll'unha cruz no peito, a modiño e con concencia,
dicindo o que dí o doutrina e como Dios non enseña;
logo fíxenll'outra cruz máis abaixo, e non quixera
o lembrarme d'outro sitio onde fíxen a terceira;
que como era boa moza ¡ Máis d'unha ves se me lembra!

Eu,  antes de cruzar unha ponte de noite, nun sábado a fináis de mes, paro  a unha distancia prudencial e espero a que pasen un par de minutos das doce, por si acaso ...

Máis sobre difuntos: A morte e as ánimas

Convaleciente dunha bronquitis aguda me encontro, na cama, neste mes tan fantástico e de recollemento que é novembro, o mes das ánimas, e facendo un pouco de Marcel Proust,  escribo algo máis sobre este tema tan noso do culto ós devanceiros …
O culto a os devanceiros, o respeto ós mortos e a os espectros, e as fúnebres cerimonias que rodean o paso á “outra vida” teñen, sen dúbida, un fondo arraigamento na nosa cultura. A conmemoración dos mortos celebrouse sempre con usos e costumes especiais, dos que  aínda se conservan reminiscencias.
Sendo este un tema do que sería extenso escribir,  e que ten numerosas ramificacións, voume a centrar esquematicamente en 4 “iconos” máis que, xunto co das “almas en pena”, de tan recurrentes , fánseme naturais e significativos. Estos son: O LUME,  A LAREIRA, OS CRUCEIROS e OS PETOS DAS ANIMAS

A IMPORTANCIA DO LUME , non só na cultura galega, pero tamén nesta, o lume ten un carácter sagrado, sendo protagonista en moitas ceremonias  que veñen de tempos ancestrais.
Antigamente o lume debía permanecer prendido todo  o ano no LAR, e procedía da igrexa parroquial o sábado santo á noitiña (o lume novo, orixe de tódolos lumes).
Presidía as veladas das noites de inverno, a onde podían acudir tamén as almas dos mortos a través da chimenea, o que se notaba por lixeiros movimentos das chamas. Por eso non se podía varrer a cociña cara á fora, nin tampouco cuspir no lume.
Tamén cando había enfermos graves prendíanse velas ou lámparas de aceite na mesa de noite.
Con tormentas fortes prendíase lume e queimábanse follas de loureiro, que é a árbore protectora.
Tamén, a noite do 29 de abril ó 1 de maio invocábase o lume recitando himnos para ter boas cósechas.
Prendíase lume no curral en caso de morte ou enfermidade dun animal.
A “santa compaña” tamén porta velas prendidas

Lumes importantes:       Magosto, Entroido, S.Pedro Mártir (1 maio) e San Xoán, sen dúbida o máis importante.

A SIMBOLOXÍA DA TERRA: O LAR OU LAREIRA

Estructura típica dunha casa do rural galego: patio, pallar, horta, casa (cociña e o lar, a alma da cociña)
Toda a casa e a súa estructura formaban un pequeno mundo interior (totalmente ecolóxico, por certo),onde a cociña era a parte central da casa, e o LAR a alma da cociña,
 pois nel se prendía o lume, corazón e punto de encontro da familia.
A noite dun velorio queda aceso o lume da lareira, para quentarse os vivos e tamén as ánimas, que veñen no frío inverno, por iso se botaban anacos de pan ó lume.
Na cea de Noiteboa deixábanse alimentos sobre a mesa, e tamén se poñía un servicio máis e un asento 
libre.

OS CRUCEIROS

A cruz de pedra está nas encrucilladas de camiños e nos atrios das igrexias. En Galicia hai catalogados máis de 1o.ooo, pero ainda se discute da súa orixe e significado. Algúns etnógrafos falan de cristrianización de lugares de inceridumbre, como as encrucilladas. 
Algunhas tradicións falan de bendecir os camiños, outras de sanación para eliminar os males do corpo e do espirito. Tamén hai algunhas lendas populares sobre enterramentos de nenos non bautizados, deixando os familiares algunhas marcas no varal do cruceiro … 
A min recórdanme as lendas dos “blues man” do missisipi, que vendían a súa alma ó demo nun cruce de camiños (“crossroad”) a cambio de adquirir os misteriosos coñecementos do “blues”.

OS PETOS DAS ANIMAS

Unha vez máis a Igrexia Católica demostra a sua gran capacidade recaudatoria aproveitándose do respeto do pobo á morte, pero ete aquí que  o pobo tamén se aproveita por outra banda e lle cobra á igrexa a súa licencia …
Os petos das ánimas son unha máis das manifestacións materiáis do  culto ós mortos, que manifestan a importancia do “purgatorio”,  idea que aparecéu coma uns dos resultados da contrareforma do século  XVI.  A partíres do século XVII aparecen os máis antigos. A súa finalidade consistía en ofrecer limosnas de todo tipo ás ánimas para que poidan  saír do castigo temporal do purgatorio e poidan alcanzar a felicidade do “ceo”.
O curioso de todo e que, a nova devoción supriméu a idea do castigo eterno, asi que, a mediados do século XVII, Galicia xa abandonara a idea do “inferno” para entregarse de cheo á idea do purgatorio, do que os seus queridos mortos poderían liberarse a forza de oracións e de “boas obras”.
A gran mensaxe dos nosos petos das ánimas e que quenes nos encontramos no mundo de eiquí debemos ser “solidarios” cos que estan no “outro lado”. Son curiosas algunhas das inscripcións dalgúns petos, como por exemplo:
“Hermano que vas pasando, mira que penando estamos, para alivio nuestro, vuestra limosna esperamos “

“Un alma tienes y no más, si la pierdes qué harás …”

lunes, 2 de noviembre de 2009

A noite de difuntos


Segundo as nosas vellas tradicións, as almas viñan á terra no "día de defuntos" con moi diversas fins. Por iso nuns lugares púñanlles de comer, para que non pasasen fame; noutros botaban ese día un gran pao ao lume, para que quentasen no caso de teren frío; noutros era considerado pecado varrer pola noite a cociña porque se lles daba para atrás, impedíndo-lles que se acheguen á lareira; e noutros tense por acción inhumana pechar de golpe as cancelas ou portelos, porque se mancaban
Se se busca nos libros de etnoloxía polas celebracións que se fan en Galiza con ocasión do "día de defuntos" atoparemos unha serie de costumes ancestrais própias . Desde o deixar un óco na mesa ou racións de comida e/ou bebida para os defuntos até facer colares coas castañas novas. A pouco que se pregunte a persoas de máis de corenta anos de diferentes puntos da nosa xeografía (Noia, Catoira, Cedeira, Muxía, Sanxenxo, ...) lembrarán-nos que tamén era habitual polo día de Defuntos coller cabazas, tallar-lles unhas caras feroces, poñerlles uns pauciños coma dentes e deixa-las nos camiños para asustar aos viandantes. Todo isto con ocasión da festa dos Defuntos, o dous de novembro. Eu, realmente, ós meus vellos 50, do que máis me lembro é dos ceminterios cheos de flores e velas e cun ambientaso increible, tanto de día coma de noite. Ó lado das tumbas dos seus mortos tiñan lugar entre os presentes, coma nun verdadeiro velatorio, relatos e historias transcendentáis, tanto da vida coma da morte.

Todo isto, así como sona, non vende nada (máis ben penso que non é o noso  vendélo, nos só somos bós na distribución), pero si remesemos algo por ahí seguro que lle podemos encontrar algo de proveito, como por exemplo:


" Estas costumes coinciden coa americana de Halloween e aínda co máis antigo celta do Samaín, no que eran os cranios dos inimigos os que brillaban na escuridade con candeas no seu interior ... "

Así, desta maneira, ligamos con Irlanda e as nacións celtas, algo polo que unha parte de Galicia "babea" dende fai tempo, co desdén e a indiferencia das chamadas "nacións celtas". Dentro de pouco aparecerá tamén algún descubrimento etnolóxico que demostrará que os nosos ancestros tamen portaban faldras con cuadros e cores determinados, pero seguro que non as venderán en Zara , importarémolas de Escocia, ou Irlanda, como o marisco...

Si xuntamos esto con outro dos mitos galegos por excelencia, a "Santa Compaña" poderíamos ter algo coma isto:

" Segundo a tradición galega, probabelmente de orixe celta, o cortello da Santa Compaña compoñen-o os espectros dos mortos que saen cada noite sobre os doce, alumeados cada un cunha tea acesa e partindo dunha igrexa inician o seu percorrido. Nalgunhas versións, diante da Compaña vai un cristián acompañando-a e portando unha cruz e, para se librar dela, debe esperar a que outro cristián se cruce no seu camiño; daquela entregará a éste a cruz que levará durante o resto da sua vida, de non ser que se cruce con outro. Disque saen a visitar aos vivos e a lles anunciaren que en menos dun ano lles chegará a morte. Os mortais temen atopar-se con ela por medo de que sexan os escollidos. Noutras versións, o personaxe que precede a todo o cortello fúnebre se denomina Estadía, e é unha representación da Morte.
Tamén se di nalgures que a Santa Compaña vai encabezada por un dos seus participantes portando non unha cruz, senón un caldeiro (que a tradición cristianizou axiña como cheo de auga bendita!), o que poderia simbolizar o caldeiro da rexeneración celta. Os herois segundo a mitoloxía celta ao introducir-se no caldeiro proban a virtude purificadora e remozadora do lume, unha representación que entón perduraria no Purgatório cristián xa que a tradición da igrexa fala de "lume purificador". No caldeiro os elementos entran nun estado e saen noutro, sendo tamén unha imaxe do ventre materno. A igrexa ortodoxa celebra o bautismo de Cristo o mesmo dia da sua Natividade, o 6 de xaneiro, porque o bautismo é un voltar a nacer das cinzas; por iso existe a imposición da cinza o día de de Mércores de cinza, como comezo do ciclo cuaresmal (primavera), ao igual que se fai no Entroido. Na mitoloxía clásica o seu equivalente sería a Ave Fénix, que renace das suas cinzas. ... "

A mín particularmente me gusta máis a explicación que nun centro educativo de Rianxo lles daban ós nenos pequenos nestas datas de difuntos, a cal transcribo:

" FAI MOITOS ANOS, NOS TEMPOS DOS AVÓS DOS NOSOS AVÓS, NON HABÍA CARRETERAS NIN CAMIÑOS  ASFALTADOS NIN TAMPOUCO HABÍA FAROLAS QUE ALUMEARAN ESES CAMIÑOS COMA AGORA.
CANDO SE FACÍA DE NOITE, TODO QUEDABA ÁS ESCURAS. A XENTE QUE VIVÍA DAQUELA TIÑA QUE IR DUN LADO PARA OUTRO DE NOITE (a levar un recado, ó muiño a moer, de volta para a casa logo de traballar todo o día,....). PARA VER POR ONDE ÍAN LEVABAN FACHOS (manoxos de palla que ían encendendo).  O IR ANDANDO O FACHO MOVÍASE CANDA A PERSOA QUE O LEVABA. OS QUE ESTABAN NAS ALDEAS VÍAN MOVERSE LUCES SOAS E COLLÍAN MOITO, MOITO MEDO. TANTO QUE DERON EN CHAMARLLE A SANTA COMPAÑA "


Ó meu cativo de 6 anos esta fin de semán invitáronlle a tres festas de "Halloween". O certo e que vímonos "obrigados" a preparalle algún disfraz para a ocasión. Pola falta de tempo decidimos comprarlle algo xa feito. Primeiro nos "chinos" e logo en outros tres establecementos do ramo recibimos a mesma contestación : "Está todo agotado" .

Digo eu, por qué non intentamos vender nos algo do noso, e non deixar que no-lo vendan coma si foran hamburguesas, pantalóns, refrescos, películas ...

¡ Señora, somos carne de cañon ... ¿ou non? !